Mensen die op middelbare leeftijd niet roken en geen hoge bloeddruk of overgewicht hebben, leven gemiddeld ongeveer zes jaar langer dan hun ongezondere leeftijdsgenoten. Daarnaast blijken mensen met een ongezonde levensstijl vaker en langer ziek te zijn tijdens hun leven. Een en ander komt naar voren uit een recente wetenschappelijke publicatie van onderzoekers van het Erasmus MC in PLoS Medicine (februari 2019). De onderzoekers pleiten voor een gezonde levensstijl, om daarmee ernstige ziekten te voorkomen of anders zo’n ziekte pas veel later in het leven en dan korter te hoeven ervaren. De bij het onderzoek betrokken hoogleraar Epidemiologie Arfan Ikram verklaart: “We zien bij mensen die gezond leven een daling van diabetes, longziekten en hartaandoeningen.” De wetenschappers maakten gebruik van gegevens van ruim 9.000 deelnemers van het langlopende bevolkingsonderzoek ERGO. De gezond-leventrend slaat aan, want ook het Centraal Bureau voor de Statistiek voorspelt dat de groep zestigjarigen in 2040 in elk geval naar verwachting niet alleen gemiddeld twee à drie jaar langer zal leven dan de huidige zestigers. Maar ook meer jaren zonder lichamelijke beperkingen en in goede gezondheid mogen verwachten. Het CBS constateert dat sinds de jaren tachtig de gezondheid van de bevolking aanzienlijk is verbeterd en de sterftecijfers zijn gedaald. Wat kunnen we naast niet roken, het voorkomen van overgewicht of hoge bloeddruk nog meer doen om zo’n gezonde levensstijl aan te houden en dus zes jaar of misschien nog wel veel langer te leven?
Levensgenieters
Naast een gezonde levensstijl blijkt ook genieten van het leven belangrijk om gezond oud te worden. In haar boek ‘The Top 5 Regrets of the Dying’ (Nederlandse vertaling: ‘Als ik het leven over mocht doen’) vertelt Bronnie Ware waar mensen aan het eind van hun leven het meeste spijt van hebben. Deze Australische verpleegster en stervensbegeleidster werkt in een hospice, waar mensen afscheid van het leven moeten nemen. Haar Spijt Top 5 van de stervenden ziet er als volgt uit:
1 ‘Ik zou willen dat ik de moed had gehad, om een waar leven te leiden. En niet het leven dat anderen van me verwachtten.’
2 ‘Ik zou willen dat ik niet zo hard gewerkt had.’
3 ‘Ik zou willen dat ik de moed gehad had om mijn gevoelens te uiten.’
4 ‘Ik zou willen dat ik in contact was gebleven met mijn vrienden.’
5 ‘Ik zou willen dat ik mezelf meer had toegestaan om gelukkig te worden.’
Hieruit blijkt dat we als mensen over het algemeen misschien wel te weinig genieten van het leven. Terwijl dat juist zo belangrijk is voor een lang en gezond leven. Wat gezond genieten inhoudt? Het kan zijn simpelweg zijn met aandacht kijken naar een geliefde, samen uit eten gaan en luisteren naar mooie muziek. Of bijvoorbeeld kijken naar een zonsondergang, een mooie film, een veld met bloemen, genieten van een vakantiemoment of een goed glas wijn. Levensgenieters zijn niet alleen gelukkiger, ze leven ook daadwerkelijk langer, blijkt uit een studie van onderzoeker Dan Buettner. Hij ging in samenwerking met National Geographic op jacht naar het geheim van de zogeheten Blue Zones op de wereld. Oftewel regio’s waar mensen langer gezond blijven en ouder worden. Dit onderzoek leidde tot zijn boeken ‘De Blue Zones methode’ en ‘The Blue Zones of Happiness’. Daarin is te lezen dat mensen die in een van de vijf Blue Zones van de wereld wonen langer leven. Op de eilanden Sardinië (Italië), Nicoya (Costa Rica), Loma Linda (Californië), Ikaria (Griekenland) en Okinawa ( Japan) voelen mensen zich namelijk niet alleen gelukkiger, ze blijven langer gezond en worden veel ouder. Ze bereiken moeiteloos leeftijden van honderd jaar of zelfs nog ouder. Uit Buettners studies blijkt dat dat niet komt doordat de lucht daar toevallig schoner is of de bewoners profiteren van een extra voedzame bodem voor hun groenten. Naast een sober dieet van vooral peulvruchten, groene groenten, noten en zelden tot nooit varkensvlees blijken deze mensen op deze totaal verschillende woonplekken op de wereld een belangrijke karaktereigenschap met elkaar te delen: ze kunnen bovenal erg goed genieten. Van geliefden, vrienden en familie, van beweging, van een goed glas wijn bij het eten, natuurschoon… Goed kunnen genieten, juist ook van de kleine dingen van het leven, blijkt supergezond te zijn en het leven met jaren te verlengen. In de vijf Blue Zones hebben ook ouderen namelijk ook minder vaak chronische ziekten als diabetes, hartproblemen en kanker. Ook poreuze botten en Alzheimer komen er weinig tot niet voor. De ouderen uit de vijf Blue Zones ervaren ook minder bewegingsbeperkingen. Ze hebben er minder last van overgewicht en blijven tot op hoge leeftijd zelfstandig dingen ondernemen.
Sterker immuunsysteem
Er is meer bewijs dat levensgenieters langer leven, want volgens een studie van de New Economics Foundation hebben levensgenieters een sterker immuunsysteem, lagere stressniveaus, minder pijn en een langere levensverwachting dan pessimistische mensen. Onderzoekers van de Universiteit College London (UCL) concludeerden dat mensen die optimaal van het leven genieten maar liefst drie keer meer kans hebben om langer te leven. Mensen die van het leven genieten, blijven ook fysiek beter functioneren, verouderen minder snel en blijven actiever aan het leven deelnemen.
Heb je nog moeite om van de gewone dingen van het leven te genieten? We zouden er simpelweg wat vaker voor kunnen kiezen, menen experts. “Dagelijks een gelukkig gevoel ervaren is voor 50 procent aangeboren. De overige 50 procent van ons geluksgevoel kunnen we zelf beïnvloeden”, meent David Lykken, gedraggeneticus en emeritus hoogleraar psychologie en psychiatrie aan de Universiteit van Minnesota. Dus heb je een parkeerbon? Geef jezelf de gelegenheid om er een paar minuten stevig van te balen en zet daarna de knop weer om en richt je op dingen om van te genieten. Laat het niet je hele dag vergallen. Ook blijkt het belangrijk om zoveel mogelijk dingen te doen die je leuk vindt. Wat is je passie? Maak daar meer tijd voor. En las tussen je activiteiten door regelmatig powernaps in. Hazeslaapjes of simpele genietmomenten ervaren door gewoon lekker lui op de bank te liggen. Zo’n instelling maakt je blijer en gelukkiger. “Want luieren en nietsdoen bevordert genieten”, stelt de Belgische psychotherapeut Wilfried Van Craen. De gedachte alsmaar ‘nuttig moeten zijn’ staat volgens de psychotherapeut bij de mens genieten in de weg.